Erna is Rotterdam voorgoed veranderd. Ervoor zag de oude stad er romantisch uit. De Laurens kerk hield trots de wacht over de oude binnenhaven en de oude huizen. Maar nadat op 14 mei 1940 om 13.30 uur Duitse heinkels hun bommenlast hadden gedropt, veranderde dat mooie plaatje in een hel. 

Als je nu vanaf de brandgrens naar het centrum loopt, zie je een moderne stad. Wolkenkrabbers domineren trots het stadsgezicht. Langs de Nieuwe Maas pronkt de Euromast. Nadat de hellebrand was uitgewoed toverden de Rotterdammers – vooruitstrevend als ze zijn – vanuit de kale vlakte een totaal ander centrum. In niets gelijkend op wat er was voor het grote bombardement.

Dubbel triest is dat het bombardement van zesenzeventig jaar geleden niet had gehoeven. Zelfs van de moffen niet. Op 14 mei 1940 waren vanaf ’s ochtends Duitse en Nederlandse legerleiders in onderhandeling. De Duitse generaal Schmidt en de Nederlandse generaal Winkelman bespraken de overgave van de stad. Ze wisten niet dat Hitler geen geduld kon opbrengen. Hij zette Göring onder druk om de Nederlanders een lesje te leren. Bijna 800 Rotterdamse burgers sneuvelden onder dit terreurbombardement.

Pas na de oorlog is de herbouw van het centrum begonnen. Vele schetsen waren besproken en verworpen. De oude stad uit de as te laten herrijzen is overwogen. Maar het gemeentebestuur besloot om van het nadeel een voordeel te maken. Ze koos voor een modern stadscentrum ten koste van nostalgie en herinnering.

Sommige mensen blijft niets bespaard. Dat geldt voor sommige steden ook. En zeker voor de havenstad. Op 31 maart 1943 – opnieuw rond 13.30 uur – vergisten Amerikaanse bommenwerpers zich in hun target. Niet de werf van Wilton werd getroffen door hun brandbommen. Wel de pas opgeleverde westelijke wijk Bospolder/Tussendijken. Als gevolg van ‘friendly fire’ stierven dit keer 326 burgers en raakten 16.000 mensen dakloos. 

Omdat dit kleinere bombardement minder impact had in het nationaal besef werd dit Amerikaanse bombardement het vergeten bombardement genoemd. 
Rotterdam, dappere havenstad, en Rotterdamse burgers, vandaag staan we stil bij jullie oorlogsleed. 
Nee, wij vergeten niet.

George Knottnerus

P.s.: beide bombardementen worden uitgebreid beschreven in ’10 mei 1940, de dag dat de moffen kwamen’