In deze tijd van nepnieuws, nepparlementen en nepagenten is wantrouwen een tweede natuur. Niets is wat het lijkt. Is de collectant aan mijn deur wel echt? Is mijn buurman wel degene zoals hij zich aan mij voordoet? Ben ik wel mij? We zijn in verwarring. Ik ben in de war. Onze kleine wereld is gaan wankelen door de chaos in de grote wereld. Een politicus belooft bijvoorbeeld dat ik 1000 euro zal krijgen, dat gebeurt niet, dan een hele tijd niets en dan zegt-ie doodleuk sorry en gaat wéér allerlei dingen beloven. Of ik hoor decennia lang dat we een multiculturele samenleving zijn en dan ineens blijkt dat heel wat landgenoten zich meer Turk voelen dan Nederlander en dat dat mijn schuld is. Of  ik sta met mijn kleinzoon onschuldig te zwaaien naar de Sint en ineens beland ik midden in een heftige demonstratie en blijk ik al mijn leven lang racist te zijn zonder dat ik er erg in had. Onze schema’s van denken staan in negatief afgedrukt, de lenzen die ooit naar buiten stonden gericht zijn nu gefocust op onszelf. De meest gebruikelijk foto die de mens in het wild neemt is niet van het wild rondom hem maar van zichzelf: de selfie heeft een onstuitbare opmars gemaakt. Via Japan heeft de gadget die daarbij hoort – de selfiestick om nog betere selfies te maken – ook de V.S. en Europa veroverd.  De eerste ongelukkigen die staand op een bergrichel een stap te veel naar achteren maakten voor de ultieme selfie zijn al in de afgrond gestort. Meerdere zelfportrettisten werden dankzij hun maximaal uitgeschoven selfiesticks door de bliksem getroffen. Nee, dit is helaas geen nepnieuws.

 

En dan denk je dat je alles gehad hebt maar dan komt er aan de andere kant van de grote plas een presidentskandidaat die zijn tegenstandster een boef noemt. Het eerste wat hij zal doen als president is haar laten oppakken en in de gevangenis gooien. De wereld waarin presidentskandidaten presidentieel, slagvaardig maar menselijk willen overkomen, lijkt vergaan. Welcome in the new world. Make Man Violent Again. Wie niet voor mij is, is tegen mij en wee je gebeente want ik verguis je op mijn machtige social media. En als ik geen goed nepnieuws voorhanden heb, dan laat ik je computer hacken en creëer ik een hoax.

 

Eerlijk is eerlijk, bullebakkerij, liegbeesterij en nepnieuws bestonden allang. Vlak voor de overgang naar het jaar 2000 werden we bang gemaakt voor de technologische gevolgen van de komende millenniumwisseling. Als de tellertjes zouden verspringen van 31-12-1999 naar 01-01-2000, zouden computers het begeven en vliegtuigen naar beneden storten. Het leek op de vele vergeefse malen dat  Jehova getuigen ons de Apocalyps voorspelden, want de jaarwisseling verliep ramploos. Toen pas besefte ik dat de ict bedrijven met hun nepperij hun zakken hadden gevuld.

 

En je hoeft niet perse ondernemer of liberaal te zijn om de boel te bedriegen. Een socialistische premier die later duur betaald bankcommissaris werd, beloofde ons 20 jaar geleden vele benzinekwartjes terug waar we nu nog op wachten. En als we verder terug gaan in de tijd stuiten we op pausen, die geleerden die beweerden dat de aarde om de zon draait, op de pijnbank legden. En nog verder terug op koningen die trouwe boodschappers, die een marathon renden om hun vorst te melden dat een veldslag was verloren, als dank onthoofden. Van ongemakkelijke waarheden moesten machthebbers ook toen al niets hebben.

 

Kortom, laat ons constateren dat het glas halfvol is. Er is alle reden om optimistisch te zijn. We leven in een tijd dat nepnieuws in is. Dat betekent dus dat jij en ik vinden dat nieuws waarheidsgetrouw moet zijn, anders zouden we nepnieuws geen nepnieuws noemen maar gewoon nieuws.