Kale WW of een uitkoopsom van een paar miljoen?

Onlangs plaatste ik de volgende tweet: ‘Ontslagen werknemers met minimumloon krijgen kale WW voor een jaartje of zo. Boeren worden uitgekocht voor een paar miljoen.’

Hierop werd mij verweten dat ik appels met peren vergeleek. De waarde van een boerenerf, met opstallen en grond vereist immers een behoorlijke uitkoopsom.

Enkele weken geleden las ik het eerlijke verhaal van een boer die zich had laten uitkopen voor vier miljoen. Daarmee moest hij zijn schulden aflossen en daarna hield hij anderhalf miljoen netto over. Daar kon hij dan een huis voor kopen en een auto en dan hield hij nog wat spaarcentjes over voor later, hoopte hij.

Al met al een heel nette regeling, dacht ik. En ik moest terugdenken aan mijn 20-jarige ervaring als extern adviseur voor ondernemingsraden. Vaak werd mijn hulp ingeroepen bij een reorganisatie die gepaard ging met massaontslag. Onderhandelen over de voorwaarden, sociaal plan, ontslagvolgorde – de hele rataplan. Niet zelden ging het ook om afscheid nemen (zo werd dat genoemd) van managers. Een doorsnee werknemer die voor minimumloon 15 jaar had gewerkt bij een werkgever werd afgescheept met kale WW of als hij/zij geluk had met een stukje sociaal plan erbij. Een doorsnee manager kreeg naast een uitkering een gouden handdruk van enkele tonnen, oplopend tot miljoenen als het een lid was van de board.

Deze asociale afkoopsomregel, deze hoge-bomen-vangen-veel-maar-geen-wind contradictie, heb ik altijd onrechtvaardig gevonden. Meestal lukte me het aardig, maar te vaak ook niet, om ondernemingsraden te overtuigen hierop heel kritisch te zijn.

Soms hadden ze het lef (of ze lieten mij dat doen) om de directie te bevragen over het hoe en waarom van die torenhoge afkoopsommen. Steevast was het antwoord dat het nu eenmaal in het contract stond, dat topmensen ook torenhoge lasten hebben en dat ze bij te lage afkoopsommen gedoe kregen met advocaten.

Ook boeren wacht een flinke afkoopsom. Het kabinet heeft met dank aan de belastingbetalers een totaalbedrag van 25 miljard gereserveerd voor de hoogstnoodzakelijke vergroening van de sector. Nu al is 1 op de 5 miljonairs in ons land boer, volgens het CBS. Dat zal niet veranderen nadat de uitkoopsommen zijn uitgekeerd. Dit is volgens de sector zelf hard nodig want er zijn hoge leningen en hypotheken afgesloten om grond, opstallen en machines te betalen. Wie veel uitgeeft, moet ook veel hebben.

Boze boeren rukken uit met trekkers om hun argumenten kracht bij te zetten. Managers op de schopstoel dreigen met slimme advocaten.

Tal van werknemers stond ik bij. Ze waren in tranen omdat ze na tig jaren trouwe dienst hun baan, hun collega’s en hun levensbestemming kwijt waren van de ene op de andere dag. Ze konden niet begrijpen waarom hun chef bij ontslag drie ton meekreeg en zij de WW of bijstand in werden geschopt. Zeker, bij boeren, vooral de kleinere, zit ook veel pijn. Ook voor hen valt hun levenswerk weg, of zien zij opvolging door kinderen geblokkeerd. Toch vind ik het bizar dat er voor massaontslagen van werknemers toen veel minder maatschappelijke compassie werd opgebracht dan voor stoppende boeren nu.

Afbeelding van Nattanan Kanchanaprat via Pixabay