Een plus een is twee. Vroeger op de Lagere School leerde de juf: hier ligt 1 appel. Daar ligt ook 1 appel. Je legt die ene appel bij de andere en dan heb je 2 appels. Maar op de middelbare school doemde mist op. 1 + 1 kon sóms 3 zijn. En er wás een dalende lijn die nooit de bodem raakte. Oké, maar de laatste tijd is het alsof álle waarden ondersteboven rollen of binnenstebuiten keren.

Wat willen we eigenlijk: ruziemaken of vrede?

Als jochie van zeven stond ik met opgestroopte mouw in een lange rij in de hal van school. Mijn moeder had die ochtend al gewaarschuwd: ‘vandaag krijg je een prik op school. Dat is tegen kinderverlamming. Het doet even pijn, maar het is voor je gezondheid goed’. Ik knikte hoewel ik erg tegen die prik opzag. Maar ik dacht ook aan het door kinderverlamming invalide geworden meisje dat ik pas had gezien in de stad. Toen mijn eigen kinderen naar de basisschool gingen was kinderverlamming als heersende ziekte bezworen. Nooit werd er massaal getwijfeld aan de bedoeling om ons te beschermen tegen ziekte door vaccinaties. Maar door corona deden twee miljoen Nederlanders dat ineens wel.

Als jonge vader leefde ik in een mediacultuur van vrijzinnigheid en tolerantie. Men deinde op de Gooise Matras. Als je iets wilde bereiken dan moest je niet preuts zijn. En zeker niet braaf. Dat laatste is nog steeds zo, de media houden meer van moordenaars dan van brave hendrikken. Niet dat ik nou zo’n vrije jongen was. Maar we zagen geen huidskleur. Of geaardheid. Op tv floreerden diverse mensen zonder dat je erop lette. In de film Jesus Christ Superstar speelde een zwarte acteur in de rol van Judas de sterren van de hemel. De regisseur wilde juist door hém die rol te geven, laten zien dat racisme en discriminatie voorgoed tot het verleden behoorden. En de kijkers begrepen dat. Er was eerbied voor grijze haren in plaats van boosheid op boomers die alles voor ons verpestten. We gingen om hoogbejaarden heen staan in plaats van ze over te leveren aan boeventuig dat zich voordoet als nette bankmedewerker. Er was in elke buurt een bruin café, maar er waren ook 3000 verkeersdoden per jaar. Nu 700, maar we willen het café terug. Zullen we er plekken van maken waar je het gezellig hebt zónder alcohol?

Sinds De Muur brak dachten we voor eeuwig verlost te zijn van die vervloekte bewapeningswedloop. Hadden we maar gelijk hand in hand met de Russen elk jaar de bevrijding gevierd in voormalig Stalingrad. Misschien had dat de Russische ziel wél bereikt en voorkomen dat er weer een democratisch gekozen dictator aan de macht kwam, die nieuw leven blies in een ouderwetse messenpikkertjes oorlog aan de rand van Europa. Weer eindeloze rijen indrukwekkende kruisen tot aan de horizon. Weer talloze wezen en weduwen door leed dat mensen elkaar aandoen. Een oorlog die weer drie generaties lang in de hoofden en harten van mensen blijft door etteren. Iemand schiet op een vijand, die terugschiet. 1 – 1 = 0.

We leven gelukkig nog steeds in een echte democratie. We mogen anders dan in Rusland en China denken en zeggen wat we willen. Zullen we daar voorzichtig mee omgaan zonder het recht om te kwetsen te claimen? Of het recht om te haten? Een ander behandelen zoals we zelf behandeld willen worden. 1 + 1 = 2.

 

Afbeelding van Clker-Free-Vector-Images via Pixabay