Als je als vader je kinderen verbiedt om koekjes te gappen uit de trommel en je wordt zelf betrapt op gappen. Als je zelf predikt dat te veel consumptie slecht is voor de aarde en je hebt drie dikke auto’s voor je deur. Als je kijken naar porno zonde vindt, maar stiekem dat zelf ook doet. Wie zonder zonde is werpe de eerste steen. Toch worden er heel wat stenen gegooid, en niet alleen door rellende jongeren.

Kennelijk is het makkelijker om kritiek te uiten op het gedrag van anderen, dan zelfkritisch te zijn. Bij ons gewone mensen speelt dit welhaast begrijpelijkerwijs. We wijzen maar al te snel naar de overheid, de regering of de machthebbers als we ergens ontevreden over zijn. Er moet compensatie komen voor geleden schade. We willen geen windmolens te dichtbij. We klagen over de idioot gestegen prijzen. De herrie in de straat moet beteugeld worden door de politie. Onze verwachting is begrijpelijk, maar de overheid is niet de panacee voor onze kwalen. Bovendien, als ik compensatie eis, moet ik wel eerst proberen zelf schade te voorkomen. Als ik geen windmolens dichtbij wil, moet ik wel meedenken over een alternatief. Als ik klaag over gestegen prijzen, moet ik eerst de aanbiedingen afspeuren.

Maar als niet de gewone mens sjoemelt met de zelfdiscipline, maar grote organisaties doen dat, dan is dat een graatje vervelender. Voorbeeld. Sedert decennia weten we dankzij de wetenschap dat roken slecht is voor de gezondheid. Dus spraken we af roken veel duurder te maken en rookreclames te verbieden. Prima, lijkt me. Sedert ruim tien jaar weten we dankzij de wetenschap dat vliegen slecht is voor de natuur en de volksgezondheid. Dus spraken we af veel en kort vliegen zoveel mogelijk terug te dringen. Maar dat doen we niet. Slecht, lijkt me. Helemaal als reisorganisaties nog steeds in vliegende vaart stunten met schandalig goedkope vliegreisjes naar Barcelona, Nice of London. Gekker nog, de overheid geeft ze hiertoe vrij baan.

Ander voorbeeld.  Sinds jaar en dag weten we dankzij de wetenschap dat natuur en volksgezondheid onder zware druk staan van economische groei. In het bijzonder de uitstoot van schadelijke stoffen voor natuur en mens moeten we daarom terugdringen. Wie schetst nu mijn verbazing toen recent in het nieuws kwam dat de Rijksoverheid stikstofruimte opkoopt van vervuilers om die ruimte vervolgens zelf te benutten voor…  eigen vervuilende activiteiten. Op die manier reduceer je als samenleving de schadelijke uitstoot niet, maar verplaats je die. Van privaat naar publiek. Slecht dus, lijkt me.

De beste manier om het inmiddels wat chaotische politieke klimaat wat tot bedaren te brengen. Het meest effectieve middel om het landsbestuur probleemoplossend te laten functioneren. Het voor iedereen begrijpelijke principe is dat de leiders zich gedragen naar hun woord. Dat de instituties en organisaties en bedrijven zich aan hun eigen prachtige maatschappelijk verantwoorde mission statements houden.

Zo. Simpel. Is. Het.

Afbeelding van Karsten Paulick via Pixabay